Gitar denilince akla önce İspanya’nın gelmesi doğaldır. Tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte 16. yüzyılın başlarında iki halk çalgısından türetilerek yapılmış, ardından barok gitar ve günümüz klasik gitarı gelmiştir. Gitar Latin Amerika ülkelerine İspanyol sömürgecilerle taşınmıştır. Hal böyle olunca, klasik gitarın en iyi yapımcıları ve çalıcıları da genellikle İspanya’dan çıkmıştır. Önemli gitar yarışmaları da bu ülkede düzenlenir.
Bunlardan biri geçtiğimiz yaz, Akdeniz’e yakın, Villa de Alboraya’da düzenlendi; çok anlamlı bir yarışmaydı bu: Esteve International Guitar Competition 65 Years Anniversary 2022.
İspanya’nın önemli gitar üreticisi Esteve’nin kuruluşunun 65. yılı onuruna düzenlenmişti.
Üç gitar ustası, Francisco Esteve, Antonio Monfort ve Manuel Adalid, İspanyol gitar üretimi için 1957’de güçlerini birleştirerek, ülkenin en prestijli gitar yapım atölyesinin temellerini atmışlardı. Günümüzde kurucuların üçüncü kuşak ardılları yönetimindeki bu atölye, geleneksel yöntemlerle yeni teknolojileri ustaca birleştirerek el yapımı klasik ve flamenko gitarlarla lut, mandolin gibi akrabalarını üretmeye devam ediyor. Özellikle Manuel Adalid imzalı el yapımı gitarlar hayli gözde.
Guitarras Esteve, 65. yılında yarışması ve dinletileriyle çok özel bir festival düzenledi. Yarışmanın birincilik ödülü 6000 Euro ile 4000 Euro değerinde bir Manuel Adalid el yapımı gitardı. Bu, benzeri prestijli yarışmalar içinde hayli yüksek, çekici bir miktardı. İkinciye 1800, üçüncüye 900 Euro ödül biçilmişti.
ONİKİ FİNALİST ARASINDA BİR TÜRK
Yarışma 3 tur olarak düzenlendi. Öncelikle yarışmada yer almak isteyenler 2 Mayıs 2022 tarihine kadar, Esteve yarışması için özel olarak çekilmiş olan 10 dakikalık eleme turu videolarını Youtube üzerinden başvuru olarak yüklediler. Yüzlerce gitaristin videolarının incelenmesi sonunda yarıfinale kalan 12 gitarist arasında bir de Türk yer alıyordu: Özberk Miraç Sarıgül (d. 2000)
Diğer gitaristler İspanya, Latin ve Avrupa ülkelerindendi: Marko Topchii (ukrayna), Jonathan Ross Parkin (İngiltere), Milun Šunjevarić (Sırbistan), Ausiàs Parejo Calabuig (İspanya), Javier García Verdugo (İspanya), Daniel Salceda (Meksika), David Volkmer (Avusturya), Alejandro Nogales Almagro (İspanya), Joan Campos i Salvador (İspanya), Danijel Dondivic (Sırbistan), Aida Alonso Mateu (İspanya).
Özberk Miraç Sarıgül, son 12’ye Johann Sebastian Bach – BWV 1003 Allegro ve Johann Kaspar Mertz – Fantasie Hongroise parçalarını icra ettiği video ile kalmıştı.
Yarıfinal ve Final turları İspanya’da Valensiya’daki Alboraya kentinte canlı olarak 6-8 Temmuz 2022 tarihleri arasında Teatro Agricola’da yapıldı. Jüride Anabel Montesinos ve daha birçok önemli isim yer alıyordu.
Özberk bu kez, Mauro Giuliani – Six Variations op.49, Agustin Barrios Mangore – Julia Florida (Barcarola) ve Joaquin Rodrigo – Tres Piezas Españolas eserlerini seslendirdi. Finale kalan yarışmacılar, yarıfinaldeki çalma sıralarına göre açıklandığında dört isim arasındaydı bu kez:
Jonathan Ross Parkin, Özberk Miraç Sarıgül, Ausias Parejo Calabuig ve Javier Garcia Verdugo.
FİNALİN ÇİFTE ŞAMPİYONU
Sıra 8 Temmuzda Teatro Agricola’da final turuna gelmişti. Özberk, bu kez şu eserleri seslendiriyordu:
Miguel Llobet – Variaciones Sobre Un Tema De Sor op.15,
Francisco Tarrega – Estudio No.2
Mario Castelnuovo Tedesco – Capriccio Diabolico op.85
Aralarında profesyonel konser gitaristlerinin de bulunduğu finalistlerin konserinin hayli heyecanlı geçmesi gayet normaldi. Final konserinin ardından sonuçlar ilan edilirken herkes nefesini tutmuş olmalıydı. Yarışmada Javier Garcia Verdugo üçüncü, Ausias Parejo Calabuig ikinci olarak açıklandı. Özberk Miraç Sarıgül birincilik ödülünü kazanmakla kalmamış, dinleyicinin verdiği oylarla “Audience Prize” yani seyircilerin en beğendiği yarışmacı ödülünü de almıştı.
Haberi öğrendiğim zaman hiç şaşırmadım. Çünkü dokuz yıldır kendisini ve başarılarını izliyorum. Onu ilk kez 2014 yılında, 8. Türkiye Gitar Buluşması’nda dinlemiştim. Uzun boyu ve aydınlık yüzüyle sahneye yakışıyordu. . 17-18 yaşında vardır diye düşünürken özgeçmişini araştırınca 10 Aralık 2000 doğumlu olduğunu gördüm. Demek ki sadece 13.5 yaşındaydı! Programını çok da güzel çalmıştı. Sonrasında hızlı bir gelişim ve üst üste gelen başarılar..
ÖVÜNÜLECEK BİR LİSTE
Yazmak yerine listelemek en doğrusu:
İkincilikleri:
-Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı 2. Ulusal Klasik Gitar Yarışması,
-Guitar Art 17.International Guitar Festivali Belgrad-Sırbistan,
-Montenegro (Karadağ) International Guitar Festivali, 2020 Profesyonel kategori,
-Albania (Arnavutluk) International Guitar Yarışması 2020.
Birincilikleri:
-İstanbul 2. Uluslararası Cemal Reşit Rey Klasik Gitar Yarışması,
-3. International İstanbul Classical Guitar Festival Yarışması,
-Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı 3. Ulusal Klasik Gitar Yarışması,
-5. International Istanbul Guitar Festival Yarışması,
-Estonia Lions – Thomas Kuti European Classical Guitar Yarışması,
-2020 Florida Guitar Foundation’s Virtual Competition Intermediate Division,
– Sarajevo (Saraybosna) International Guitar Competition 2020
ve en sonuncusu yukarda anlattığımız
-Esteve International Guitar Competition 65 Years Anniversary 2022.
Bu yarışmaların çoğunda finalde sollama başarısı gösterdiği rakiplerinin hem kendinden yaşça büyük, hem de Küba ve İspanya gibi gitar ülkelerinden geliyor olması Özberk’in ödüllerinin değerini arttıran ögelerdi.. Son yarışmada ardından ikinciliğe yerleşen gitaristin daha yakınlarda dünyanın en büyük yarışmalarından Tarrega yarışmasını kazanmış olması da en taze örnek.
Bu yarışma derecelerinin yanında kendiliğinden gelen ödüller de var:
2018, 8. Donizetti Klasik Müzik Ödülleri’nde “18 Yaş Altı;Yılın Genç Müzisyeni“ ödülü.
-2019 Lions Avrupa Müzik Yarışması, ‘’Avrupa’nın en iyi gitaristi’’ ödülü.
-2021 Eurostrings sanatçılığı, seçilen ilk Türk gitarist.
10 YAŞINDAN BU YANA ELİNDEN GİTAR DÜŞMÜYOR
10 yaşından beri gitar çalışan Özberk Miraç Sarıgül.ün ilk ciddi öğretmeni Soner Egesel’di. 2011 ve 2012 yıllarında M.E.B. Çankaya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından düzenlenen Klasik Batı Müziği Çalgılarıyla Eser Seslendirme Yarışması’nda iki yıl üst üste birinci olmuş, yeteneği ortaya çıkınca Bilkent’in sınavına girmişti. 2012’de Bilkent Üniversitesi MSSF-Müzik ve Bale İlköğretim Okulu sınavlarını kazanarak tam burslu olarak kabul edildi. Klasik gitar dalında Kağan Korad ve Anıl Gelenler ile eğitim görmeye başladı. Ortaokul, Lise ve Lisans eğitimine de orada sürdürdü. Halen Lisans 4. sınıfta Prof. Kağan Korad ile devam ediyor. Bu süreçte, yurtdışındaki prestijli konservatuvarlardan eğitimine orada devam etmesi için davetler, deyim yerindeyse “transfer teklifleri” aldı. Conservatoire de Paris, Royal Academy of Music, davet aldığı okullardan bazılarıydı. Ama o, hızla ilerlediği hocası Kağan Korad’dan ayrılmak istemedi ve ilerlemesininin sonuçlarını da aldığı derecelerle kanıtladı.
Hocasının özendirmesiyle gerek Türkiye Gitar Buluşmaları’nda, gerekse yurtdışında pek çok uluslararası ünlü gitaristle ustalık sınıflarına katıldı. Bu isimler adeta günümüzün klasik gitar tarihini yansıtıyor: Leo Brouwer, Marco Socias, Pepe Romero, Aniello Desiderio, Hopkinson Smith, Marcin Dylla, David Russell, Hubert Kappel, Scott Tennant, Costas Cotsiolis, Zoran Dukic, Pavel Steidl, Marco Meloni, Goran Krivokapić, Lorenzo Micheli, Enno Voorhorst, Danijel Cerović, Darko Karajić, Mathias Seidel, Christian Lavernier, Rovshan Mamedkuliev, Dale Kavanagh, Thomas Kirchhoff, Thomas Offermann, Gabriel Guillen bu ustaların başlıcaları..
Özberk, Türkiye’de verdiği pek çok resital ve orkestra eşlikli konserde seçkin cümlelemeleri, temiz tınısı ve hiç pis ses yapmamasıyla dikkati çekti. Bu sayede yurtdışından da pek çok konser daveti aldı.
2021-2022 sezonunda Eurostrings Avrupa Turnesi’ne katılarak Hırvatistan – Zagreb Gitar Festivali, Viyana Uluslararası Gitar Festivali, Hollanda Twents Gitaarfestival, Fransa Paris Uluslararası Gitar Festivali’nde konserler ve ustalık dersleri verdi, söyleşiler yaptı. Son yarışma başarısı yanında bu yıl Bosna Sarajevo Uluslararası Gitar Festivali’nde de bir konser verdi.
Özberk için, 2014 yılında “Ergenlik çağının heyheylerine kapılmadan aynı disiplinle çalışmayı sürdürürse, ilerde daha büyük başarılara imza atacağına hiç kuşkum yok” diye yazmıştım. O disiplinden hiç kopmadı. Hep kendini gitara adamışlığı, efendiliği ile dikkati çekti. Tüm bu süreçte de anne-babası ve ağabeyi tarafından özveriyle desteklendi. En küçük resitalde bile, “parmak cambazlığı” diye nitelendirmeyi sevdiğim tel üzerindeki hız ve ajilitesi, klavyedeki sağlamlığı ve tınısal güzelliği ile hep alkışlandı.
MÜTEVAZİ, ÇALIŞKAN, ARTIK KUŞAĞININ A SINIFINDA
Tevazudan hiç kopmadı, hangi yarışma dönüşü duygularını sorsam, “Başta Kağan Korad öğretmenim olmak üzere tüm emeği geçenlere teşekkür ediyorum” türünden cümlelerle kendine dönük övücü sözlerden kaçındı.
Peki ya hocası? Prof. Kağan Korad’a, Özberk’in son İspanya başarısı sonrası sorduğumda yaptığı tanımlamalar doğrusu göğüs kabartıcıydı:
“Özberk Miraç Sarıgül sahip olduğu doğuştan gelen yetenek ve potansiyelini yıllar boyunca hiç eksilmeyen bir motivasyon ve disiplinle tam anlamıyla en yüksek noktasına taşıma başarısını gösterecek karakterdeki nadir insanlardan birisidir. Sarıgül, beraber çalıştığımız süre boyunca her zaman daha iyi, en iyi olma arzusu duyması, derslere her zaman öğrenme açlığı ve hevesle gelmesi ve yüksek çalışma disiplinine sahip olmasının yanı sıra müzikal algısı da son derece yüksek özel bir öğrenci oldu. Bunlara ek olarak öğrendiklerini en stresli ortamlarda dahi kayıpsız ve üst seviyede çalımına aktarabilme becerisi, rekabet ve çabayla geçen yıllar içerisinde onu bu gün kendi kuşağının dünya A klasmanında yer aldığı bir noktaya ulaştırdı.”
Klasik gitar, son 30 yılda ülkemizde büyük gelişim gösteren, iyi çalıcı ve hocaların yetiştiği, ülkedeki konservatuvarlarda öğrencilerin ilgi gösterdiği bir dal. Daha nice yetenekli öğrenci bu alanda eğitim görüyor ve kendi çıtalarını yükseltmeye çalışıyor. Onların arasından da Özberk düzeyine ulaşacaklar umarım çıkacaktır. Özberk’in de, aynı disiplinli çalışmayı devam ettirdiği sürece uluslararası alanda yeni başarılara imza atacağına hiç kuşkum yok.
ŞEFİK KAHRAMANKAPTAN
Bu yazı Konser Arkası dergisinin Eylül 2022 sayısında yayımlanmıştır.
Rekortmen Klasik Gitarist: Özberk Miraç Sarıgül